Στις αρχές του 19ου αιώνα η πόλη της Καβάλας είναι μικρή. Η καλλιέργεια των καπνών φέρνει στα μέσα του 19ου αιώνα την εγκατάσταση εγχώριων και ξένων καπνεμπορικών οίκων. Άνθρωποι από την περιφέρεια αρχίζουν να εγκαθίστανται στην πόλη η οποία έχει αρχίσει να εξαπλώνεται κι έξω από τα τείχη της χερσονήσου. Με την εισαγωγή κεφαλαίων η πόλη αλλάζει μορφή κι αποκτά έναν πιο κοσμοπολίτικο χαρακτήρα. Το 1860 λόγω της οικονομικής ακμής δημιουργήθηκαν συνθήκες πνευματικής ανάπτυξης. Ο τρόπος της ανάπτυξης όμως οδήγησε σε ταξικούς αγώνες με πολλαπλές συγκρούσεις. Το 1896 έχουμε την πρώτη απεργία καπνεργατών και το 1906 το πρώτο καπνεργατικό σωματείο.
Όλα αυτά τα χρόνια οι καπνεργάτες αγωνίζονταν ακατάπαυστα. Από τη δεκαετία του ΄30 ως του ΄60 επήλθε αλλαγή στην επεξεργασία των καπνών, την οποία επέβαλαν οι ξένοι για να μειώσουν το κόστος και αλλαγή στις εργασιακές σχέσεις. Αυτά είχαν ως αποτέλεσμα τον αφανισμό του καπνεργατικού επαγγέλματος και το μαρασμό της πόλης.
Όπως γίνεται αντιληπτό η πορεία του καπνού και το επάγγελμα του καπνεργάτη στην Καβάλα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την πορεία της πόλης.
Το Μουσείο Καπνού του Δήμου Καβάλας αποτελεί ένα θεματικό μουσείο, το οποίο περιλαμβάνει αντικείμενα κι αρχειακό υλικό για την καλλιέργεια και την παραγωγή του καπνού, την εμπορική κι αγροτική επεξεργασία του, τα βιομηχανικά καπνικά προϊόντα και τα εκθεσιακά καπνοδείγματα.
Η μοναδικότητα του μουσείου εντοπίζεται όχι μόνο στο ότι περιλαμβάνει κι εκθέτει την εμπορική επεξεργασία των ανατολικών καπνών (που δε βρίσκονται σε κανένα άλλο μουσείο του κόσμου), αλλά και στο ότι αποτελεί ένα τεχνολογικό μουσείο που αναδεικνύει την κοινωνική ιστορία της Καβάλας κι ευρύτερα της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Η συλλογή του μουσείου καπνού στην Καβάλα είναι εξαιρετικά πλούσια. Περιλαμβάνει αντικείμενα καλλιέργειας καπνού, μηχανήματα εμπορικής επεξεργασίας του, φωτογραφικό υλικό, σπάνια ντοκουμέντα (έγγραφα του Οθωμανικού Μονοπωλίου Regie, καταστατικά σωματείων, έγγραφα τραπεζών κ.α.). Επίσης περιλαμβάνει βιβλία σχετικά με τον καπνό, εκδόσεις Ελληνικού Οργανισμού Καπνού, αρχείο Καπνεμπορικού Συλλόγου, ιδιωτικά έγγραφα, καπνικούς χάρτες και σχεδιαγράμματα, έπιπλα καπνεμπόρων κ.α.
Πηγή: Δημωφέλεια.
Πηγή: http://www.jti-rhodope.eu/poi.php?poi_id=1_285&lang=el